อภิญญา นนท์นาท / เรื่อง
จตุพร ทองขันธ์ / ภาพ
โครงการรถไฟฟ้า MRT สายสีน้ำเงินส่วนต่อขยายหัวลำโพง-บางแค มีทั้งหมด 2 ช่วง คือ ช่วงหัวลำโพง-ท่าพระ และช่วงท่าพระ-บางแค รวมระยะทางทั้งสิ้น 14 กิโลเมตร มีวัตถุประสงค์เพื่อขยายเส้นทางคมนาคมที่เชื่อมระหว่างฝั่งพระนครกับฝั่งธนบุรี เริ่มต้นจาก สถานีหัวลำโพง เข้ามาสู่ย่านไชน่าทาวน์ โดยมาตามแนวถนนเจริญกรุงถึง สถานีวัดมังกร ใกล้กับวัดมังกรกมลาวาส (วัดเล่งเน่ยยี่) จากนั้นมุ่งเข้าสู่พื้นที่กรุงรัตนโกสินทร์ชั้นใน เริ่มที่ สถานีสามยอด ย่านวังบูรพา มายัง สถานีสนามไชย บริเวณมิวเซียมสยาม ก่อนลอดใต้แม่น้ำเจ้าพระยามายังฝั่งธนบุรีที่ สถานีอิสรภาพ จากนั้นไปยังสี่แยกท่าพระ แล้ววิ่งไปตามถนนเพชรเกษมจนถึงสถานีหลักสอง เขตบางแค
ตลอดเส้นทางรถไฟฟ้า MRT สายสีน้ำเงิน โดยเฉพาะตั้งแต่สถานีหัวลำโพงถึงสถานีอิสรภาพ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นย่านเมืองเก่าที่มีแหล่งมรดกวัฒนธรรมสำคัญที่แสดงให้เห็นถึงการก่อร่างสร้างเมืองในยุคสมัยต่างๆ นำมาสู่การออกแบบตกแต่งภายในสถานีรถไฟฟ้า 4 แห่ง ได้แก่ สถานีวัดมังกร สถานีสามยอด สถานีสนามไชย และสถานีอิสรภาพ เพื่อให้สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ ทั้งยังเป็นหมุดหมายใหม่สำหรับนักท่องเที่ยว
สถานีสนามไชย ตั้งอยู่บริเวณถนนสนามไชยตัดกับถนนพระพิพิธถึงถนนสนามไชยตัดกับถนนราชินีที่บริเวณคลองคูเมืองเดิม ถือเป็นสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินที่ได้รับการกล่าวถึงมากที่สุดเพราะผ่านเข้ามายังเขตพระนครชั้นใน “สนามไชย” เป็นชื่อสนามโล่งที่ตั้งอยู่ด้านตะวันออกของพระบรมมหาราชวัง บริเวณนี้เป็นย่านวังเจ้านายตั้งแต่สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ปัจจุบันบริเวณย่านสนามไชยจึงรายล้อมไปด้วยสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์หลายแห่ง เช่น พระราชวังสราญรมย์ วังจักรพงศ์ โรงเรียนราชินี เป็นต้น ด้วยเหตุนี้ การออกแบบตกแต่งภายในสถานีโดย รศ.ดร. ภิญโญ สุวรรณคีรี ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ จึงใช้รูปแบบงานสถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นและลวดลายประดับแบบงานช่างหลวงมาสะท้อนถึงความสำคัญของพื้นที่แห่งนี้
ส่วนโถงภายในสถานีออกแบบอย่างอาคารท้องพระโรง โดยใช้เสาสี่เหลี่ยมสีขาวขนาดใหญ่ประดับด้วยกระเบื้องลายดอกพิกุล บัวหัวเสาทำเป็นบัวจงกลสีทอง ตัดกับฝ้าเพดานสีแดงหมากที่ประดับด้วยลวดลายสีทองเช่นกัน ส่วนผนังด้านข้างทำเป็นกำแพงพระนครขนาดย่อส่วน
ก่อนที่รถไฟฟ้าสายนี้จะเปิดให้บริการในเดือนกันยายน พ.ศ. 2562 กองบรรณาธิการวารสารเมืองโบราณมีโอกาสได้ลงไปเยี่ยมชมความสวยงามของสถานีสนามไชยเมื่อวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2562 ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในกิจกรรม Museum in Focus ของมิวเซียมสยาม นอกจากจะได้บันทึกภาพความสวยงามของสถานีแล้ว ยังมีภาพคนงานก่อสร้างรถไฟฟ้าที่ทยอยกลับขึ้นมาหลังภาระงานประจำวันเสร็จสิ้นในเวลาห้าโมงเย็น ซึ่งเป็นการทำงานเพื่อเก็บรายละเอียดในช่วงโค้งสุดท้ายก่อนที่จะเสร็จสมบูรณ์ในเร็ววันนี้
ขอขอบคุณ
มิวเซียมสยาม
แหล่งอ้างอิง
กรรณิการ์ สุธีรัตนาภิรมย์. เรื่องเล่าสองข้างราง MRT สีน้ำเงิน. กรุงเทพฯ : สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ, 2561.
